Trí tuệ nhân tạo (AI) không đơn thuần là một công cụ công nghệ, mà còn là một cuộc cách mạng về cách chúng ta làm việc. Để AI thực sự phát huy hiệu quả trong doanh nghiệp, vai trò của bộ phận HR là không thể thiếu. Ngày nay, HR không chỉ là người quản lý nhân sự mà còn là những nhà lãnh đạo công nghệ.
Định hình chiến lược AI: HR đóng vai trò chủ đạo trong việc xây dựng, triển khai chiến lược ứng dụng AI của doanh nghiệp. Họ sẽ xác định các quy trình cần được tự động hóa cũng như các kỹ năng cần thiết để có thể sử dụng AI một cách hiệu quả.
Đảm bảo văn hóa doanh nghiệp “hòa nhập không hòa tan”: AI không đơn thuần là công nghệ, mà sẽ trở thành một phần của văn hóa doanh nghiệp. HR có trách nhiệm đảm bảo không làm mất đi bản sắc và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp.
Xây dựng đội ngũ tài năng: HR cần tuyển dụng và phát triển những nhân tài có khả năng làm việc với AI. Bên cạnh đó, HR cần tái đào tạo lực lượng lao động hiện tại để thích ứng với những thay đổi mới của công nghệ.
Xây dựng niềm tin và tạo động lực: Người lao động sẽ có tâm lý lo ngại mình sẽ bị thay thế bởi AI, vì vậy HR cần có những giải pháp để giải tỏa những lo lắng này, xây dựng niềm tin và tạo động lực cho nhân viên.
HR – Cầu nối giữa con người và công nghệ
Tăng cường sự gắn kết: AI có thể giúp HR hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của nhân viên. Từ đó, bộ phận HR sẽ xây dựng các chương trình nhân sự hiệu quả hơn.
Xây dựng một môi trường làm việc học tập: HR khuyến khích nhân viên học hỏi và phát triển các kỹ năng mới liên quan đến AI. Sự xuất hiện của AI sẽ tạo ra một môi trường làm việc đổi mới và năng động.
Bằng việc nắm vững vai trò của mình và tận dụng các công cụ phần mềm như HROffice trước khi ứng dụng AI, HR có thể đóng góp một phần quan trọng vào sự thành công của doanh nghiệp.
Để tạo ra đội ngũ công chức tinh hoa, cần có một hệ thống đánh giá khách quan. Hệ thống này dựa trên sản phẩm cụ thể và rất minh bạch. Đây chính là chìa khóa để họ phát huy hết tiềm năng, từ đó cống hiến cho sự phát triển của đất nước.
Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương Trần Lưu Quang phát biều chiều 10/7
Từ tháng 7/2025, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương sẽ chính thức áp dụng khung tiêu chí đánh giá hiệu suất công tác (KPIs). Khung này được xây dựng dựa trên các tiêu chí cụ thể, rõ ràng, tập trung vào khối lượng, chất lượng, và tiến độ hoàn thành nhiệm vụ.
Với cá nhân:
KPI sẽ đánh giá kết quả công việc theo kế hoạch, nhiệm vụ.
Với lãnh đạo:
Ngoài các tiêu chí trên, KPI còn bổ sung đánh giá hiệu suất quản lý và điều hành.
Với đơn vị trực thuộc:
KPI sẽ dựa vào hoạt động chung và chức năng, nhiệm vụ cụ thể để đo lường hiệu suất.
Mục tiêu chính của việc này là tạo ra một cơ sở định lượng, giúp xóa bỏ tình trạng đánh giá hình thức, cảm tính và nể nang, vốn là vấn đề tồn tại lâu nay trong bộ máy hành chính.
Động lực phát triển của cán bộ, công chức
Việc áp dụng KPI không chỉ là thay đổi phương thức đánh giá mà còn là một động lực mạnh mẽ. Theo Trưởng ban Trần Lưu Quang, đổi mới công tác đánh giá là một trong những đột phá quan trọng của Luật Cán bộ, công chức sửa đổi sắp tới.
Tăng trách nhiệm
Thúc đẩy hiệu suất
Minh bạch trong công tác cán bộ
Sự minh bạch này sẽ giúp lựa chọn đúng người, đúng việc, tạo cơ hội phát triển công bằng cho mọi cán bộ, công chức và viên chức.
Tiên phong và tạo tiền đề
Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã thể hiện tinh thần tiên phong. Họ chủ động triển khai khung KPI sớm hơn so với lộ trình. Đây là một bước đi chiến lược quan trọng. Việc này tạo ra tiền đề vững chắc cho các cơ quan, đơn vị khác.
Đầu tư vào một hệ thống đánh giá khách quan, minh bạch chính là chìa khóa. Hệ thống này giúp kiến tạo một đội ngũ cán bộ tinh hoa. Các cán bộ sẽ phát huy tối đa tiềm năng, cống hiến cho sự phát triển của đất nước.
Việc sắp xếp lại bộ máy tổ chức là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm tinh gọn, nâng cao hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, song song với đó là bài toán về chính sách chế độ cho những cán bộ, công chức chịu ảnh hưởng. Mới đây, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã đưa ra yêu cầu cụ thể, yêu cầu xử lý dứt điểm các chế độ này trước ngày 31/8, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động.
Chính sách dứt điểm trước 31/8: Quyền lợi công chức được bảo đảm
Theo Kết luận 183 ngày 1/8 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các bộ, ban, ngành và địa phương phải hoàn thành việc giải quyết chế độ, chính sách cho các cán bộ, công chức bị tác động bởi sắp xếp bộ máy. Đây là một động thái kịp thời và nhân văn. Điều này cho thấy sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước người lao động.
Các chính sách này bao gồm:
Trợ cấp thôi việc, nghỉ hưu sớm:
Ước tính đến năm 2030, tổng kinh phí ngân sách chi cho chế độ thôi việc, nghỉ hưu trước tuổi là 128.480 tỷ đồng. Trong đó 22.139 tỷ đồng dành cho cán bộ, công chức cấp tỉnh. Tương đương khoảng 1,2 tỷ đồng/người.
Đóng bảo hiểm xã hội:
Gần 6.600 tỷ đồng được chi để đóng bảo hiểm xã hội. Đảm bảo mức lương hưu không bị trừ tỷ lệ. Từ đó, giúp người lao động an tâm về sau.
Việc giải quyết chính sách chế độ không chỉ là trách nhiệm mà còn là một phần của kế hoạch lớn hơn. Mục tiêu của việc sắp xếp bộ máy là tinh giản biên chế, từ đó tiết kiệm ngân sách đáng kể.
Theo dự kiến, giai đoạn 2026-2030, việc tinh giản này sẽ giúp:
Giảm chi 27.600 tỷ đồng: Từ tinh giản cán bộ, công chức cấp tỉnh.
Giảm chi 128.700 tỷ đồng: Từ tinh giản cán bộ, công chức cấp xã.
Giảm chi 34.000 tỷ đồng: Từ cán bộ không chuyên trách cấp xã.
Tổng cộng, việc này giúp tiết kiệm khoảng 190.500 tỷ đồng cho chi thường xuyên về lương và hành chính, tạo nguồn lực để đầu tư cho các dự án phát triển khác.
Yêu cầu đồng bộ và khẩn trương
Để thực hiện hiệu quả, Kết luận của Bộ Chính trị yêu cầu nhiều giải pháp đồng bộ:
Hoàn thiện thể chế
Đầu tư hạ tầng số
Đánh giá cán bộ
Kết luận
Việc giải quyết chính sách này rất kịp thời. Điều này thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước. Đây là bước quan trọng để hiện đại hóa bộ máy. Chúng ta đang hướng tới một nền hành chính hiệu quả. Một nền hành chính tinh gọn và tiết kiệm. Chủ trương này mang lại lợi ích lâu dài cho đất nước.
Trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng cao, nhiều công chức, viên chức mong muốn tìm kiếm thêm thu nhập từ các “nghề tay trái” để cải thiện cuộc sống. Tuy nhiên, liệu việc này có vi phạm pháp luật? Bài viết này sẽ phân tích các quy định hiện hành và đưa ra những lời khuyên hữu ích cho người lao động.
Nhiều người lầm tưởng công chức không được làm thêm nghề tay trái. Thực tế, pháp luật không cấm hoàn toàn mà chỉ giới hạn một số lĩnh vực nhất định. Cụ thể, theo Luật Cán bộ, công chức 2008 (sửa đổi, bổ sung 2019) và các văn bản hướng dẫn, cán bộ, công chức, viên chức được phép kinh doanh, thành lập doanh nghiệp, hợp tác xã, nhưng không được trực tiếp quản lý, điều hành.
Điều 20 của Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 cũng quy định rõ: Cán bộ, công chức, viên chức không được thành lập, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Tóm lại, công chức có thể làm thêm nghề tay trái, nhưng phải tuân thủ các nguyên tắc:
Không được làm những công việc bị cấm: Việc làm thêm không được trái với đạo đức nghề nghiệp, không gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của cơ quan, tổ chức.
Không được sử dụng tài sản, thời gian của cơ quan, tổ chức để làm việc riêng. Mọi hoạt động kinh doanh, làm thêm phải diễn ra ngoài giờ hành chính.
Không được làm những công việc liên quan đến bí mật nhà nước, bí mật công vụ.
Những “nghề tay trái” phù hợp cho công chức
Vậy đâu là những nghề tay trái hợp pháp và phù hợp với công chức? Dưới đây là một số gợi ý:
Đầu tư tài chính: Chứng khoán, bất động sản, gửi tiết kiệm… Đây là những hình thức đầu tư thụ động và không chiếm nhiều thời gian.
Kinh doanh trực tuyến: Bán hàng online, làm tiếp thị liên kết (affiliate marketing), viết blog, sáng tạo nội dung trên mạng xã hội… Những công việc này có thể làm tại nhà và không yêu cầu đăng ký kinh doanh dưới tên cá nhân.
Các công việc tự do (freelance): Viết lách (copywriting, viết báo…), thiết kế đồ họa, dịch thuật, lập trình… Nếu bạn có kỹ năng chuyên môn, đây là lựa chọn tuyệt vời.
Những sai lầm cần tránh khi công chức làm thêm
Để tránh rủi ro pháp lý và giữ gìn uy tín, công chức cần lưu ý những điều sau:
Không làm thêm trong giờ hành chính:
Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Nếu bị phát hiện, bạn có thể bị kỷ luật hoặc thậm chí bị sa thải.
Không sử dụng danh nghĩa công chức để kinh doanh:
Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng.
Không để công việc tay trái ảnh hưởng đến công việc chính:
Luôn đặt nhiệm vụ chính lên hàng đầu. Đảm bảo hoàn thành tốt mọi công việc được giao.
Kết luận
Công chức hoàn toàn có thể làm thêm “nghề tay trái” để tăng thêm thu nhập. Miễn là tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Hãy lựa chọn những công việc không ảnh hưởng đến hiệu quả công việc chính. Nắm rõ các quy định này sẽ giúp bạn cải thiện tài chính cá nhân.
Ở tuổi 36, sau khi tinh giản, chị Thu Hoài lần đầu tiên cầm CV đi phỏng vấn cho vị trí cán bộ bán trú tại một trường tư thục ở Đà Nẵng. Trong buổi phỏng vấn cuối tháng 6, chị Hoài phải cạnh tranh với gần chục ứng viên trẻ, thông thạo ngoại ngữ và mạng xã hội. “Tay tôi toát mồ hôi, tim đập loạn xạ”, chị nhớ lại.
Tuy nhiên, nhờ kinh nghiệm
làm việc và cách ứng xử linh hoạt, chị đã vượt qua hai vòng phỏng vấn và chính
thức trúng tuyển. Đầu tháng 8, chị bắt đầu công việc mới với mức lương 8,5
triệu đồng/tháng. “Sau 15 năm đi làm, đây là lần đầu tôi bước vào môi
trường tư nhân”, chị chia sẻ.
Quyết định rẽ hướng sau tinh giản : Rời biên chế để xuất ngoại
Ở Bắc Giang, chị Nguyễn Thị
Thơi (41 tuổi) cũng có bước ngoặt lớn khi trúng tuyển vị trí nhân viên đóng
gói tại hệ thống siêu thị Đức. Tới đây, chị sẽ sang Đức làm việc trong chuỗi
nhà hàng và chuẩn bị đưa cả gia đình sang định cư.
Trước đó, chị Thơi từng là công chức tại thị trấn Đồi Ngô, gắn bó 15 năm nhưng không còn động lực phát triển. Khi Nghị định 178 về tinh giản bộ máy ban hành, chị quyết định xin nghỉ việc.
Mơ ước của chị gắn liền với
con trai lớn – người có kế hoạch du học Đức. Nhận thấy cơ hội từ chương trình
xuất khẩu lao động diện chuyển đổi bằng, chị thuyết phục cả gia đình cùng học
tiếng Đức để xây dựng tương lai mới.
Lý do rời bỏ khu vực công sau tinh giản
Cả chị Hoài và chị Thơi đều từng
là công chức ổn định, nhưng động lực thay đổi bắt nguồn từ:
Mong muốn thoát khỏi sự trì trệ, thiếu cơ hội phát triển.
Cơ hội kinh tế và tương lai học tập cho con cái.
Chủ trương tinh giản bộ máy theo Nghị định 178, tạo cú hích để đưa ra quyết định.
Chị Hoài chia sẻ: “Tự
nguyện rời nhà nước không dễ. Tôi phải học cách viết CV, luyện phỏng vấn, và chấp
nhận bắt đầu lại từ đầu”.
Thách thức khi chuyển sang
khu vực tư nhân
Theo các chuyên gia nhân sự,
nhóm lao động từ khu vực công có lợi thế về:
Am hiểu hệ thống hành chính, pháp lý.
Tư duy hệ thống và kỹ năng giao tiếp tốt.
Tuy nhiên, họ lại thiếu:
Ngoại ngữ.
Kỹ năng công nghệ và số hóa.
Tư duy linh hoạt, năng động.
Đây là rào cản lớn khi hòa nhập
với môi trường lao động mới.
Xu hướng lao động và nhu cầu
mới trên thị trường
Báo cáo Talent Guide 2025
(Navigos Group) cho thấy thị trường lao động đang chịu tác động từ:
Chuyển đổi số mạnh mẽ.
Phục hồi sau đại dịch.
Hai xu hướng nổi bật:
Gia tăng nhu cầu nhân lực trong AI, phân tích dữ liệu, năng lượng tái tạo.
Khái niệm “việc làm bền vững” được nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, đưa vào chiến lược phát triển nhân lực.
Chính sách hỗ trợ người
lao động sau tinh giản
Ông Vũ Quang Thành,
Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, cho biết thành phố đã xây dựng
kế hoạch hỗ trợ:
Tư vấn việc làm.
Học nghề.
Kết nối tuyển dụng.
Bên cạnh đó, Nghị định 154
(ban hành tháng 6) cũng mở ra cơ hội học nghề cho người dưới 45 tuổi có nguyện
vọng thôi việc.
Hành trình mới với khoản
trợ cấp hàng trăm triệu
Chị Thu Hoài nhận khoản trợ cấp 955 triệu đồng, dùng làm điểm tựa tài chính để bước vào môi trường mới.
Chị Nguyễn Thị Thơi nhận 800 triệu đồng, trích một phần đóng thêm bảo hiểm xã hội, phần còn lại chuẩn bị cho kế hoạch xuất ngoại cả gia đình.
Cả hai đều xem đây là bàn
đạp để khởi động chương mới của cuộc đời.
Kết luận: Rời nhà nước –
khởi đầu mới
Tính đến cuối tháng 6, hơn 43.200 công chức, viên chức đã nghỉ việc theo chính sách tinh giản. Con số này dự kiến sẽ tăng lên 113.000 người trong thời gian tới. Dù đánh đổi danh xưng, vị trí, thu nhập và sự ổn định, nhiều người vẫn chọn rẽ hướng để tìm động lực mới. Như lời chị Thơi: “Rời khỏi nhà nước không phải dấu chấm hết. Nó mở ra một chương mới, nơi tinh thần dám nghĩ, dám làm là tấm hộ chiếu uy quyền nhất”.
Bộ Nội vụ đang đề xuất một dự thảo Nghị định mang tính đột phá, nhằm thay đổi cách thức đánh giá KPI công chức tại Việt Nam. Với bộ tiêu chí 100 điểm và bảng KPI bắt buộc, đề xuất này kỳ vọng chấm dứt tình trạng đánh giá hình thức, thiếu thực chất. Đây là nỗ lực quan trọng hướng tới xây dựng một hệ thống đánh giá KPI công chức minh bạch, công bằng, phản ánh đúng năng lực và hiệu quả làm việc của từng cá nhân.
Bộ tiêu chí đánh giá KPI công chức được thiết kế khoa học, phù hợp với từng vị trí và nhiệm vụ cụ thể. Tiêu chí này dựa trên đặc thù của từng cơ quan, tổ chức, đơn vị để đảm bảo tính chính xác. Đây là kim chỉ nam giúp đánh giá và xếp loại công chức một cách toàn diện, khách quan.
Theo dự thảo, công chức sẽ được đánh giá theo hai nhóm tiêu chí rõ ràng và cụ thể.
Nhóm đầu tiên là tiêu chí chung, áp dụng cho tất cả công chức trong hệ thống.
Nhóm thứ hai là tiêu chí dựa trên kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao.
Nhóm tiêu chí chung: Nền tảng phẩm chất và năng lực
Chiếm 30% tổng điểm trong hệ thống đánh giá KPI công chức, nhóm tiêu chí chung tập trung vào những yếu tố cốt lõi:
Phẩm chất chính trị, đạo đức và ý thức kỷ luật (30%)
Năng lực chuyên môn, trách nhiệm và thái độ phục vụ (30%)
Năng lực đổi mới, sáng tạo và tinh thần dám nghĩ dám làm (40%)
Tổng điểm đánh giá KPI công chức theo tiêu chí chung được tính theo trọng số đã xác định. Cách tính này giúp phản ánh đầy đủ phẩm chất và năng lực của công chức.
Nhóm tiêu chí đánh giá theo kết quả thực hiện nhiệm vụ (KPI): Định lượng hóa hiệu suất công việc
Đây là phần trọng yếu trong việc đánh giá KPI công chức, với các chỉ tiêu cụ thể hóa hiệu suất làm việc của từng cá nhân.
Đối với nhân viên và chuyên viên:
Ba chỉ tiêu chính bao gồm:
Tỷ lệ hoàn thành về số lượng: Đo lường khối lượng công việc đã hoàn thành so với mục tiêu đề ra.
Tỷ lệ hoàn thành về chất lượng: Đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu về chất lượng của sản phẩm công việc.
Tỷ lệ hoàn thành về tiến độ: Kiểm tra khả năng hoàn thành nhiệm vụ đúng thời hạn.
Đối với lãnh đạo, quản lý:
Bên cạnh ba chỉ tiêu trên, các công chức lãnh đạo còn được đánh giá KPI công chức dựa trên ba chỉ tiêu bổ sung quan trọng:
Kết quả hoạt động của cơ quan, đơn vị
Khả năng tổ chức triển khai nhiệm vụ
Năng lực tập hợp, đoàn kết công chức
Tổng điểm KPI đối với công chức lãnh đạo, quản lý là trung bình cộng của sáu chỉ tiêu này.
Tổng điểm và ý nghĩa của việc đánh giá KPI công chức
Tổng điểm đánh giá KPI công chức hằng tháng gồm hai phần chính, được tính theo tỷ lệ cụ thể.
Nhóm tiêu chí chung chiếm 30% tổng điểm, phản ánh phẩm chất và năng lực làm việc.
Tỷ lệ hoàn thành KPI chiếm 70%, thể hiện kết quả công việc thực tế của công chức.
Cách tính này giúp đánh giá hiệu suất một cách toàn diện, công bằng và khách quan hơn.
Đề xuất mới về đánh giá KPI công chức là bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính. Hệ thống này giúp định lượng hiệu suất làm việc một cách rõ ràng, dễ theo dõi và minh bạch. Từ đó, khuyến khích tinh thần đổi mới trong đội ngũ cán bộ, xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp hơn.
HROffice: Giải pháp phần mềm hỗ trợ đánh giá KPI công chức hiệu quả
Trong xu hướng hiện đại hóa quản lý nhân sự, công nghệ ngày càng giữ vai trò quan trọng và không thể thiếu. Phần mềm HROffice do ICT4DVIETNAM và VIETEZ phát triển là một giải pháp toàn diện cho khu vực công. HROffice hỗ trợ hiệu quả việc triển khai hệ thống đánh giá KPI công chức theo hướng khoa học, hiện đại. Với hơn 15 năm kinh nghiệm tư vấn trong lĩnh vực nhân sự, HROffice ngày càng hoàn thiện. Phần mềm tích hợp nhiều tính năng như quản lý công việc, đánh giá hiệu suất và đánh giá năng lực cán bộ. Nhờ đó, tổ chức dễ dàng theo dõi, quản lý và thực hiện đánh giá KPI công chức toàn diện, chính xác và hiệu quả.
Đánh giá Nhóm tiêu chí chung:
Đội ngũ chuyên gia VietEz sẽ thiết kế chỉ tiêu phù hợp với từng nhóm tiêu chí chung. Các chỉ tiêu này đảm bảo bám sát yêu cầu của Bộ Nội vụ trong đánh giá KPI công chức. Từ đó, VietEz xây dựng thư viện chỉ tiêu riêng cho khối nhà nước trên phần mềm HROffice.
Thư viện KPI công chức trên Phần mềm HROfficeThư viện KPI công chức trên Phần mềm HROffice
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ:
HROffice tích hợp sẵn tính năng tự động đánh giá tiến độ và chất lượng công việc. Từ đó, hạn chế yếu tố cảm tính đến kết quả đánh giá KPI công chức.
Đánh giá tổng điểm:
Các tiêu chí đánh giá sẽ được đưa vào bảng đánh giá KPI công chức. Từ đó tổng hợp điểm vào cuối kỳ, đảm bảo kết quả chính xác và toàn diện.
Hệ thống đánh giá KPI công chức mới kết hợp phần mềm chuyên biệt như HROffice đang mở ra nhiều tiềm năng. Giải pháp này giúp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức một cách rõ rệt. Nó cũng góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả và chuyên nghiệp hơn. Bạn nghĩ sao về vai trò của công nghệ trong việc triển khai đánh giá KPI công chức này?
